تماشای طلوع و غروب دریا از هر ساحلی لذت ویژه خود را دارد، اما غروب اندوهزده بندر گناوه با رنگ خونین خورشیدش همراه با آواز ماهیگیران برگشته از دریا لذت دیگری دارد .
گناوه در استان بوشهر است که هر گردشگر ایرانی لااقل یک بار در زندگی اش باید آن را از نزدیک ببیند. پهلوگیری شناورهای تجاری، ماهیگیری در لنگرگاهها، هیاهوی صیادان و ملوانانی كه آبزیان صید شده را از انبار شناورها تخلیه میكنند و بارهای تجاری را در گمرك پیاده میكنند... این ها تصاویر کمیابی است که شاید تنها در بندر گناوه بتوانید پیدایشان کنید.
اما به جز این ها، گناوه ساحلهای ماسهای زیبایی دارد که پوشیده از صدفهای دریایی است و پرواز پرندههای دریایی با صداهای عجیب و غریب و نامفهوم شان شما را به دنیای دیگری می برد. دنیایی که نظیرش را در شهر هرگز تجربه نخواهید کرد.
بندر گناوه بازارهای تجاری محلی زیادی دارد که کالاهای گوناگونی دارند و عموم کالاها قیمتهای مناسبی دارد و این امر خود بر افزایش ورود گردشگر به این منطقه اثر گذاشته است. بیشتر مردمی که در این منطقه زندگی میکنند از نژاد �لر� بوده و در کنار آنها عربها و اقوام دشتی را نیز میبینیم.
از گناوه قدیم نقاطی باقی مانده است كه امروزه به نام های تیرسول (شن فشرده)، تل گنبد، تل گوری، تل مناره، و بالاخره تل امام زاده خوانده میشود. در ویرانههای اطراف گناوه، گوپال ( گل پخته استوانه ای شكل به صورت سفال زرد یا سرخ رنگ كه آن را به عنوان گلوله با منجنیق بر سر دشمن می ریختند) فراوان به چشم می خورد.
درحال حاضر از گناوه قدیم جز آثار سنگ ها و پی های مدفون در زیر خاك و بازمانده تاق نماهای سنگی آثاری مشهود نیست. گاه و بی گاه در درون گودال ها و حفرهها و در زیر پی های عمارت های ویرانه، سكهها و دست افزارها و مصنوعات سنگی و سفالی یافت میشود.
شهر کنونی گناوه در نزدیکی جنوب شهر باستانی گناوه قرار گرفته و این شهر باستانی نشان از قدمت و پیشینه تاریخی شهر دارد. باقیمانده این شهر باستانی را �تیرسول� (شن فشرده) مینامند. البته باید گفت که تل گنبد، تل گوری، تل مناره، و تل امامزاده نیز از نامهایی است که بر این خرابهها گذاشتهاند و گوپال یا همان گلهای پخته استوانهای، در این منطقه بسیار به چشم میآید.
در گذشتههای بسیار دور مردم شجاع و دلاور این منطقه برای پاسداری از شهر و خانوادههای خود از این گلها استفاده میکردند و آن را با منجنیق بر سر دشمنانشان میریختند. در این ویرانهها نشانههای پی بناها و نماهای سنگی دیده میشود که با حفاریهای باستانشناسان بررسیهای کارشناسی میشود و در مورد آثار به دست آمده و قدمت آن نظر داده میشود.
زیارتگاه بیمره (محله امامزاده گناوه)، امامزاده سلیمان بن علی گناوه، برج خان گناوه، تل گوری و شاه صدرالدین، غار تودیو (در نزدیکی روستای قائد حیدر)، پناهگاه صخرهای مال قائد (در 10 کیلومتری شمال غربی بندر گناوه)، پارک گردشگری ساحلی و جزیره جنوبی میرمهنا نزدیک بندر ریگ از جمله دیدنیهای این بندر به حساب میآیند.
امامزاده سلیمان بن علی گناوه هم مهمترین مرکز مذهبی شهر اسن. گنبد بزرگ و نیلگون این امامزاده دارای سطحی پلکانیشکل است و حتی از فاصله بسیار دور قابل شناسایی است. مرقد مطهر این امامزاده در حاشیه جاده گناوه ـ دیلم قرار گرفته که قدمت آن به دوره صفوی بازمیگردد. گنبد این بنا با کاشیهای آبی فیروزهایرنگ پوشیده شده و در بخش ساقه گنبد تزئینات کاشیکاری لوزیشکل سفید و لاجوردی دیده میشود.
در ساحل زیبای بندر گناوه پاركی ساخته شده كه از جمله جاذبههای مهم این شهر بوده و به زیباسازی آن نیز کمک کرده است. در نزدیکی این پارک ساحلی چندین هتل وجود دارد که پذیرای مسافران است و این هتلها و پارک در نزدیکی بازار قرار گرفته است. وجود آثار و اماكن تاریخی و مذهبی كه با سبك اصیل ایرانی و با قدمتی دیرینه در این مناطق بهجا مانده و كارگاههای صنایع دستی نظیر لنجسازی ، گرگوربافی و گبهبافی از دیگر جاذبههای این بندر به حساب میآید.
نام این بندر در كتاب های قدیمی به صورت گنابا، گنفه، گناوه، جنابه و جنابا آمده است. بندر گناوه در ساحل خلیج فارس بین بندر بوشهر و بندر دیلم واقع شده است. شهر گناوه كنونی در جنوب گناوه قدیم بنا شده است.