سفر به آذربایجان شرقی در این روزها که هوا رو به گرمی می گذارد، یکی از بهترین گزینه هایی است که می توانید روی آن فکر کنید. شهر طبیعت و زیبایی، قلعه ها و غارها و سنگ نوشته هایی که در گوشه و کنار این استان از تاریخ به یادگار مانده اند .
یکی از اماکن باستانی و دیدنی آذربایجان شرقی قلعهای است به نام ضحاک که در 20کیلومتری جنوب شرقی شهرستان هشترود واقع شده و اگرچه ظاهرش چندان آراسته نیست، اما اهمیت تاریخی آن تا جایی است که چندبار مورد کاوش باستانشناسان و حتی حفاران غیرمجاز قرارگرفتهاست.
این قلعه ضحاك که به نام های آژدهاك یا داش قلعه هم معروف است در ساحل شرقی دریاچه ارومیه قرار دارد که فاصله اش تا تبریز حدود 95 كیلومتری به سمت جنوب می شود. قیز قلعه سی، داش قلعه سی، باروآس، رویی دژ و قلعه گویی هم از دیگر نام های این قلعه بوده اند. قلعه ضحاك بیش از 3000 سال قدمت دارد و روی كوه منفرد، از دوران اقوام مانایی و مادها به یادگار مانده است. جایی در ارتفاع 2300متری از بستر رودخانه.
علاوه بر اینها، آب چشمهای كه در دامنه كوه مقابل قرار دارد با فشار متوسط لولههایی كه در زمین كار گذاشته شده از روی پشته مابین گذشته و به ارتفاع قلعه میرسد. مسیر لوله آب از روی بستری كه در زمین به وضوح نمایان است معلوم میگردد به علاوه تكههای متعددی از لولههای گلی و بقایائی از قالب سنگی كه با بیقیدی از بستر كنده شده است در اطراف دیده میشود.
بستر لوله به عرض 50 سانتیمتر و عمق آن حداقل یك متر بوده است. لولههای گلی تقریباً از تكههای خورد تكمیل شده در یكدیگر رفته و در بستر قرار گرفتهاند. این قلعه از تاراج و كندوكاوهای غیرمجاز در امان نبوده و فضای اطراف قلعه پوشیده از حفرههایی است كه توسط غارتگران برای بدست آوردن عتیقه، زیرورو شده است.
در ششمین فصل از کاوشهای باستانشناسی پس از 80 روز اتاقهای حاکمان این قلعه کشف و آثار ارزنده معماری و موزاییککاری در آن نمایان شد. با توجه به شواهد به دست آمده این دژ تاریخی احتمالا مربوط به دوره اشکانی یا معبدی زرتشتی است.
از سوی دیگر ساختار قلعه، کاربرد نظامی آن را نیز نشان میدهد. یکی از مشخصههای معماری این بنا طاقی است شبیه به دیگر آثار بر جای مانده از دوره اشکانی مانند �آچه� كه در تپه میل ورامین وجود دارد و همین سبک معماری است که بعدها تکامل یافته و به شکلی هنرمندانهتر در طراحی بناهای ساسانیان مانند ایوان خسرو (طاق کسری) در تیسفون به چشم میخورد.