در هنگام درگیر شدن با هوای نامساعد و طوفانی بردبار بوده و هرگز اجازه ندهید ترس و نگرانی و آشفتگی بر شما چیره شود. همچنین در این شرایط از دویدن به هر سو خودداری كنید و با همفكری و آرامش در پی شناخت مسیر درست باشید. در این شرایط پس از استقرار در یك محل مناسب و روشن كردن آتش با خود فكر كنید و با دقت مسیری را كه آمده اید به یاد آورید. ببینید در كدام جهت راهپیمایی كرده اید؟ از چه زمین هایی عبور كرده اید؟ و در شروع راهپیمایی، خورشید كدام طرف شما بوده؟ در سمت راست یا چپ یا جهت روبه رو یا پشت سرتان؟ البته زمان حركت را فراموش نكنید. ببینید باتوجه به مسیری كه آمده اید حالا خورشید در كدام طرف شماست.
حالا با بررسی اطلاعات به دست آمده شاید شما بتوانید موقعیت خود را تشخیص دهید. به ساعت نگاه كنید. اگر فرصت داشتید محیط اطرافتان را بازرسی كنید و بعد با قطب نما جهت شمال را تعیین كرده و منطقه را با دقت وارسی كنید تا علائم راهنما مثل دریاچه، رودخانه، كوه یا دره را روی نقشه پیدا كنید. به این ترتیب می توانید به سرعت راه خروج از طبیعت را پیدا كنید.
در طبیعت گردی، نقشه می تواند بزرگترین وسیله برای پیدا كردن مسیر باشد. لازم است با انواع نقشه های مناطق آشنا شده و به آسانی بتوانید در برنامه های خود از آن استفاده كنید.
سعی كنید نقشه و كتاب های راهنمای هر منطقه را از پیش مطالعه كنید و ویژگی های مهم مسیر اعم از كوه ها، رودخانه ها، دریاچه ها و حتی روستاها را به خوبی به یاد بسپارید.
یك طبیعت گرد، به وسیله قطب نما می تواند نقشه ای را دقیق، كامل و بدون اشتباه بخواند. بهتر است در تمام طول راه، مسیر حركت گروه را با بررسی نقشه و نشانه های طبیعی بیابید. به طور كلی هر یك از افراد گروه باید نقشه خوانی، كابرد قطب نما و موقعیت یابی در طبیعت را به خوبی بدانند. اگر نقشه یا قطب نما ندارید سعی كنید در هر گردشی كه به اطراف می كنید ردپای خود را مشخص كنید و علائمی را در راه به خاطر بسپارید و پس از هر گردش در محیط اطراف، مجددا به محل آتش برگردید.
مراقب وسایل خود باشید و آنها را گم یا خراب نكنید. لباس هایتان را خشك نگه دارید. فقط سلامت شما در این شرایط بسیار اهمیت دارد. سعی كنید مشكل دیگری به مشكلات موجود اضافه نكنید مثلا اگر احساس می كنید پاهایتان خسته است به راهپیمایی در اطراف ادامه ندهید و اگر زخمی هستید آن را مداوا كنید چرا كه درد و خونریزی موجب عدم كارایی شما می شود. لوازم كمك های اولیه را حتما همراه خود داشته باشید. برای محافظت چشمانتان نباید به طور مستقیم به برف یا انعكاس نورخورشید بر آن نگاه كنید.
عینك آفتابی در مناطق كوهستانی پربرف بسیار اهمیت دارد. همیشه به یاد داشته باشید كه احتمال این كه كسی در نزدیكی شما باشد هست، پس از علائم هشدار دهنده و آگاه كننده استفاده كنید كه معمولا این علائم سه بار تكرار می شوند. مثلا سه بار به طور متوالی سوت بزنید یا آتشی در سه زاویه یك مثلث روشن كنید و هرازگاهی سوت بزنید.
برای اینكه آتش شما دود كند، بهتر است از چوب های تر و خاروخاشاك و برگ درختان استفاده كنید. البته یكسری از علائم هستند كه از هویت بین المللی برخوردارند مانند علامت SOS كه یعنی كمك یا X كه به معنای جلوتر نمی توانم بروم است، از این مشخصه ها برای دریافت كمك توسط خلبان ها می توانید استفاده كنید. به هر حال شاید موثر باشد. پس از كنار هیچ حركت موثری به سادگی نگذرید.
نکات زیر را به خاطر بسپارید:
- مناطق قطبی و مناطق صحرای گرم شنی به هم شبیه هستند.
- تپه های برقی شبیه تپه های شنی است. با این تفاوت که تپه های برفی کمی کوچکتر و بی‌ثبات‌ترند.
- تپه های معمولی برفی بسیار شبیه اند به تپه های شنی که موازی باد غالب هستند.
- Sastrugi نام پدیده ای است که بر اثر وزش باد بر روی برف ایجاد می شود و معمولا بین چند اینچ تا 3 فوت ارتفاع دارد و همیشه نزدیک به هم هستند. اینها برای جهت‌یابی در روزهای ابری کاربرد دارند. در نزدیکی قطب شمال جایی که قطب نما کار نمی کند بسیار مفید هستند. برف تازه را کنار بزنید تا جهت sastrugi را بفهمید.
- سطح برف و یخ را بادهای غالب پاک می کنند.
- فرسایش ناشی از یخ زدگی در شیبهای جنوبی بیشتر است، زیرا در شب سردتر و در روز گرمتر است.
- وقتی که باد قوی گرم قدرت ذوب کردن سریع تر برفها را نسبت به خورشید دارد. جهت باد خیلی مهم است. اما ممکن است در تعیین جهت دچار اشتباه شویم.
- در دامنه های جنوبی، گرمای خورشید، سایه های ذوب شده برجای می گذارد. سایه های ذوب شده درختان و سنگ ها بر روی برف انباشته می شود. این پدیده بخصوص در بهار دیده می شود.
- جهت باد بسیار مهم است. زیرا یک باد گرم و شدید برفها را زودتر از خورشید آب می کند، که این پدیده می تواند شما را در جهت یابی گیج کند.
تکه های کوچک یخ صاف، مسافت احتمالی شما را از ساحل نشان می دهد. اگر تکه های یخ مانند پازل نزدیک هم هستند، نشان می دهد که شما از خشکی خیلی دور نیستید. اگر لبه های تکه های یخ تیز و برنده است، بیانگر نزدیکی به ساحل است اما اگر قطعات یخ گرد و از هم دور هستند، نشان این است که از ساحل دورید.
یخچالها با سنگها یا مانعی بزرگ، میز یخچالی را تشکیل می دهند. صخره های بزرگ از آب شدن یخ زیرشان ممانعت میکند. بنابراین سنگ همچنان روی سطح یخ باقی میماند. سنگها یا موانع تدریجاً به عنوان محور قرار میگیرند. پایه ها نشان دهنده جنوب هستند به دلیل تابش خورشید بیشترین مقدار ذوب را دارد و به سمت جنوب خم شده و حالت می گیرد. بعد از مدتی این پایه‌ها آب می شود و خورشید این فرآیند را همچنان انجام می دهد.
- فرسایش یخ در شیبهای جنوبی به خاطر سرمای بیشتر در شب و گرمای بیشتر در روز چشمگیرتر است.
- در نیمه گرمتر سال فرسایش در شیبهای شمالی تپه ها نامحسوس تر است.
- در شیب های جنوبی گرمای خورشید بر روی توده های برفی، درختان، بوته ها و سنگها سایه‌های جذاب می سازد.
- توجه کنید که جهت باد بسیار مهم است زیرا یک باد گرم و قوی برف را سریعتر از خورشید ذوب می کند.