گردشگری مذهبی یکی از پر طرفدارترین گونه های گردشگری در ایران است. سفر به قم، مشهد مقدس، ری و شیراز شاید معروف ترین گزینه های سفر مذهبی باشند اما به جز اینها در گوشه و کنار کشور امامزادگان دیگری هم هستند که مقصد سفر زیارتی گردشگران هستند.
مهاجرت خاندان نبی اکرم(ص) به ایران همزمان با آغاز نهضت‌های عدالت خواهانه تشیع در نیمه دوم قرن اول هجری و با روی کارآمدن حکومت خاندان اموی است. با گسترش مخالفت و مبارزات این نهضت‌ها، خلفای ستمگر اموی و عباسی دست به سرکوب این نهضت از طریق تعقیب، دستگیری و شکنجه گسترده فرزندان ائمه(ع)، سادات و علویان در مناطق حجاز و عراق که در آن زمان کانون اصلی مبارزات به شمار می‌آمد، کردند و نتیجه این فشارها و شکنجه‌های حکام ستمگر، مهاجرت پنهانی فرزندان و نوادگان ائمه (ع) و سادات به دیگر سرزمین‌های اسلامی‌و امن از جمله ایران بود.
با بررسی روند مهاجرت این بزرگواران به ایران، می‌توان چنین نتیجه گیری که فرزندان و نوادگان ائمه اطهار(ع) و سادات در چهار گروه و در زمان‌های مختلف وارد ایران شدند. گروه اول، آنانی هستند که برای فرار از بیدادگری‌ها و ستم‌های امویان و به خصوص حجاج بن یوسف به سمت شرق کشور رفتند. گروه دوم دسته ای هستند كه در زمان ولایت عهدی امام رضا(ع) به این سرزمین آمدند، گروه سوم نیز گروهی هستند كه در مبارزه و مخالفت برخی از فرزندان امام علی(ع) بر خلفای عباسی و اموی شركت داشتند و پس از شكست آنها به ایران آمدند و گروه چهارم كه تعدادشان بیشتر از سه گروه دیگر هستند، کسانی هستند كه در زمان حكومت علویان در مازندران به این منطقه مهاجرت کردند.
براساس آخرین گزارش‌ها اعلام شده از سوی سازمان اوقاف و امور خیریه کشور امامزاده‌های موجود در سراسر ایران در سه سطح ملی، استانی و شهرستانی ساماندهی شده‌اند که 400بقعه و مکان مذهبی در سطح ملی، شش هزار و 100 بقعه در سطح شهرستان و 8هزار و 51بقعه در سطح روستایی پراکنده‌اند. بنابراین مجموع امامزاده‌های موجود در ایران 10 هزار و 615 باب است. با توجه به اینکه در تمامی‌استان‌ها امامزاده وجود دارد، ولی استان فارس با داشتن یك هزار و 456 امامزاده رتبه اول را به خود اختصاص داده و استان مازندران با تعداد هزار و 178باب در جایگاه دوم و استان گیلان با 899 امامزاده در رتبه سوم قرار گرفته‌اند. کمترین امامزاده هم به استان سیستان و بلوچستان اختصاص دارد.
بقعه در فرهنگ لغت به قطعه زمینی گفته می‌شود که به سبب اختلاف رنگ و یا موارد مشابه از محیط اطراف خود متمایز می‌باشد، اما در نوشته جغرافیانگاران قدیم مسلمان، بقعه مترادف �موضع� آمده است. کلمه �بقعه� در بخش‌های شرقی و مرکز جهان اسلام و به احتمال زیاد از دوره سلجوقیان به معنی �خانقاه�، �مقبره� و بنایی به منظور محل عبادت، کسب دانش و مکانی برای انجام امور خیریه به کار برده می‌شد. در واقع براساس نوشته‌های مورخان، استفاده از کلمه �بقعه� از زمان سلجوقیان در نوشته‌ها رایج شد و در زمان سلسله ایوبیان در مناطق سوریه و فلسطین نیز مورد استفاده قرار گرفت.
همچنین در منابع فرهنگ لغت ترکی، از کلمه �بقعه�، به معنی �خانقاه�، �مقابر� و �آرامگاه مشایخ صوفی� ذکر شده است.
بقعه یا مقبره‌های کوچک و بزرگ در کشورهای اسلامی، با توجه به تناسب شکل و عملکردشان، دارای نام‌های گوناگونی نظیر: قّبه، ضریح، تربت یا تربه، مدفن، مزار، قبر، گور، مرقد، روضه، مشهد، مقام و مقبره است.
ساخت بقعه در سرزمین‌های اسلامی‌ارتباط مستقیمی‌با گسترش اسلام و رشد فرهنگ ایثار و شهادت دارد و به طور مسلم یکی از راه‌های بزرگداشت و زنده نگهداشتن یاد و خاطره شهدای اسلام و جهادگران مسلمان، ساخت بناها و بقعه‌ها بر مدفن آنان بوده است.
بنابراین می‌توان نتیجه گرفت؛ بقعه به محل دفن افراد مورد احترام، شخصیت‌های برجسته دینی یا غیر دینی صاحب نفوذ همچون عارفان و صوفیان، مشاهیر علما و فرزندان امامان (ع) گفته می‌شود که به زیارتگاه تبدیل شده است.در ایران نیز، بقعه‌ها بعد از مساجد و امامزاده‌ها از رایج‌ترین بناهای دینی است، به طوری که کمتر شهری در ایران پیدا می‌شود که بقعه نداشته باشد.