مشهد بدون شک یکی از اولین گزینه های سفر برای ایرانی ها است. شهری که با وجود بارگاه مقدس امام هشتم(ع) به گردشگرپذیرترین شهر کشور تبدیل شده است.
این بار اگر گذارتان به مشهد افتاد بعد از زیارت دیداری هم از دیگر مکان های دیدنی این شهر داشته باشید. این شهر زیارتگاههای دیگری دارد مانند گنبد خشتی، پیر پالاندوز، گنبد سبز، خواجه ربیع، خواجه اباصلت و خواجه مراد. ما در اینجا چند نمونه از دیدنی های ناشناخته مشهد را به شما معرفی می کنیم:
گنبد خشتی زیارتگاهی 600 ساله در خیابان طبرسی است. پیر پالاندوز مدفن شیخ محمدعارف کارندِهی از عارفان سده دهم هجری بود. در دوره صفویه آرامگاهش بنا شده که در دوره معاصر بازسازی شد.
آرامگاه خواجه ربیع که مدفن یکی از هشت زاهد بزرگ اسلام است از معروفیت زیادی برخوردار است. بنای آرامگاه در میان باغ و گورستانی واقع شده و به دستور شاه عباس و به تشویق شیخ بهایی بناشده است. کتیبههایی به خط علیرضا عباسی زینتبخش این بناست. شایان ذکر است تاجمحل در هندوستان که مربوط به عهد تیموریان هند میشود با الهام از خواجه ربیع طراحی شده است.
آرامگاه و موزه نادر که فاصله چندانی از حرم ندارد، یکی دیگر از جاذبههای شهر مشهد است که برگی از تاریخ را به نمایش گذاشته است. مجسمه عظیم برنزی نادر سوار بر اسب، نشانهای متمایز و هنری یادگار استاد ابوالحسن صدیقی است. علاوه بر مقبره نادرشاه افشار و اشیایی که در موزه نگهداری میشود، آرامگاه کلنل محمدتقی پسیان نیز برگی از تاریخ معاصر را پیش رو میگذارد.
مسجدشاه یا مسجد هفتاد و دو تن از آثار دوره تیموری در انتهای بازار بزرگ مشهد با وجود کتیبه و منارههای ظریف، یکی دیگر از دیدنیهاست. برای آنان که سری به موزه ملی ملک در میدان مشق تهران زدهاند، دیدن خانه حاج حسین ملک در مشهد خالی از لطف نیست. دیدن معماری این بنا با دائر بودن کارگاه برخی رشتههای صنایع دستی از جذابیتی دوچندان برخوردار است.
بعد از حرم امام رضا(ع)، زائرپذیرترین زیارتگاه مشهد امامزاده ای به نام �سید ناصر و سید یاسر� است که در جنوب ربى مشهد قرار دارد. امامزاده هایی که بنا به آنچه در نسب نامه شان آمده است، از فرزندان موسی بن جعفر(ع) هستند و این روزها خیلی از زائران ایرانی و عرب به زیارتشان می روند.
در مسیر مشهد به طرقبه، از وکیلآباد و سد گلستان که بگذرید به یک چهار راهی می رسید که مسیر سمت راست آن به طرقبه و عنبران و جاغرق می رسد. مزار این دو امامزاده در اوایل همین جاده قرار دارد و بنای آجری و کاشی های معرق آبی رنگش از دور به چشم تان می آید.
کوهسنگی بدون تردید یکی از گردشگاههای زیبای شهر است و پارک ملت و باغ ملی نیز از دیگر گردشگاههای درون شهر هستند. از گردشگاههای پیرامون شهر نیز میتوان به شاندیز، طرقبه، عنبران و جاغرق و بند گلستان اشاره کرد.
طرقبه و شاندیز، مملو از باغ و محلهایی ییلاقی و خوش آب و هوا هستند؛ معروفیت شاندیز به دلیل رستورانهای منطقه است اما طرقبه باغها و بازار بزرگتری دارد. پارک جنگلی طُرُق در 10 کیلومتری جنوب مشهد نیز فضای زیبایی دارد.
سرزمین موجهای آبی، وسیعترین پارک آبی خاورمیانه است که از حیث امکانات نیز بسیار کامل است. سرسره موج؛ استخر شنا؛ سرسره سرعتی و رودخانه آرام و خروشان؛ استخر موج و رستوران و سایر خدمات یک روز کاملاً متفاوت برای گردشگر رقم زده و خاطرهای خوش بر جا میگذارد.
بازار رضا یکی از مهمترین مراکز خرید زائرین و گردشگران مشهد است که شاید در کنار بازارهای مدرن و امروزی این شهر قدیمی به نظر برسد اما هنوز مشتری های ثابت خود را دارد که برای خرید زعفران و ادویه و زرشک و نبات و تسبیح، سری به آن می زنند. بازار رضاست در نزدیکی مجموعه اماکن رضوی( در ضلع شرقی خیابان امام رضا) قرار گرفته و ساختاری سنتی دارد. بازارهای پروما، زیست خاور، الماس شرق و خورشید هم بازارهای امروزی این شهر هستند که می توانید بخشی از گشت و گذار و لذت خرید را در آن ها تجربه کنید.
در سفر به مشهد، نمیتوان از توس که بیش از 24 کیلومتر از مشهد فاصله ندارد و دیدن آن بیش از یک نیم روز زمان لازم ندارد، نمیتوان چشم پوشید. توس تا پیش از حمله تیمور لنگ، یکی از نقاط مهم و مطرح محسوب میشد و مشهد تنها ناحیهای از نواحی آن بود. خرابی توس از یک سو و استقرار سلسله شیعه مذهب صفویه سبب شد راه مشهد از توس جدا شده، این شهر تبدیل به یکی از شهرهای بزرگ کشور شود. بنابراین تا تاریخ سده نهم هجری دو شهر مشهد و توس دارای تاریخ مشترکی هستند.
توس را به آرامگاه حکیم سخن، فردوسی میشناسیم که اصلیترین جاذبه گردشگری است. اما در سمت چپ آرامگاه، موزه توس واقع شده و در محوطه مزار شاعر پارسیگو، مدفن شاعر معاصر، مهدی اخوان ثالث را باید به خاطر داشت. معماری آرامگاه فردوسی، مجسمه این شاعر بلندآوازه و نقشهای حک شده بر دیوار داخلی، هر کدام حاصل هنرمندی است و داستانی دارد.
در مسیر رسیدن به آرامگاه فردوسی، در سمت چپ بلوار بنایی که خودنمایی میکند، هارونیه نامیده میشود. هارونیه یک بنای آجری نسبتاً مرتفع و جالب است که براساس شواهد باستانشناسی بخشی از یک مجموعه بنا شامل مسجد و مدرسه و خانقاه بوده است.
در توس یکی دیگر از مشاهیر را باید به خاطر داشت و او کسی نیست جز امام محمد غزالی که مزارش تا مدتها نامعلوم بود. سال 1374 خورشیدی یک هیئت باستانشناسی موفق به یافتن این مزار خارج از حصار توس شد. جالب است بدانید مزار غزالیشناس معروف، حسین خدیو جم در محوطه هارونیه قرار دارد.
اگر زمان سفر کافی باشد، روستای پاژ یا محل تولد حکیم فردوسی که در 12 کیلومتری شرق توس واقع است و همچنین میل اخنگان که بر سر راه توس به پاژ قرار دارد، دیدنی هستند.