اینجا یاسوج است پایتخت طبیعت ایران، شهر آریوبرزن، همانجا که همچون نگینی در پای دنای همیشه استوار و بلوط های هزارساله آرمیده است. گاهی که دلت از هیاهوها و روزمرگی ها می گیرد، اینجا بهترین مکانی است که می توانی دغدغه هایت را فارغ از بایدها و نبایدها به فراموشی بسپاری و دلت را با طبیعت گره بزنی.

طبیعت بکر و زیبای دامنه های دنا، جوش و خروش رودخانه ها و آبشارها، نغمه فراموش شده پرندگان و صدای هلهله باد در گندمزار ها، گوشه ای از زیبایی های بی نظیر شهر یاسوج است.

گرداگرد این شهر را رودهای خروشان بشار و مهریان و کوه های سر به فلک کشیده دنا با پوشش جنگلهای بلوط و بنه فرا گرفته است به طوری که برخی این منطقه را شمال جنوب می نامند.

شهری که رودخانه بشار با همه زیبایی از آن می گذرد و طراوت و تازگی را به مردمانش هدیه می دهد.

اینجا می توانی روحت را با زندگی پاک و ساده عشایر صیقل دهی و تعامل ارزشمند این زندگی را با طبیعت نظاره گر باشی و مهمان دستانی باشی که بر بوم زندگی نقش عشق و زیبایی و خلوص می بافد و دسبافته هایش در آنسوی مرزها مهمان خانه ها می شود.

دستبافته هایی که با هر تار و پودش با تو سخن می گوید، از گذشته ها و از تاریخ این مرزو بوم، از آداب و رسوم ها و آیین ها.

تار و پود این فرش ها، گلیم ها، جاجیم، گبه، خورجین، سیاه چادر و نمد چون بومی زیبا چشم نواز و به یاد ماندنی و ارزشمند است.

آداب و رسوم این دیار خود تاریخی دارد بس شیرین و ریشه دار و اصیل. پوشش و لباس مردان و زنان این دیار، جاذبه ای دارد که دل هر بیننده ای را با نخستین نگاه می رباید.

اینجا طبیعت همه چیز را برای زیستن در یک هوای پاک و به دور از دلمردگی مهیا کرده و سفره ای گستره، رنگین از بابونه ها و گندمزارها، شالیزارها و باغها و آبشارهای سر به زیر و خروشان.

باغ های زیبا، تالاب های طبیعی، غارها و اشکفت ها، چشمه های متعدد، دریاچه های طبیعی دردل کوهستان های بزرگ و دامنه های مناسب اسکی و ورزش های مفرح زمستانی تنها بخشی از زیبایی هایی است که پایتخت طبیعت ایران را شگفت انگیز و زیبا ساخته است.

موسیقی این دیار که قدمتی دیرینه دارد از دیگر زیبایی هاست که غبار دل را می زداید و روح را صیقل می دهد و رقص های محلی عشایر زینت بخش این موسیقی سنتی و زیبا است.

شهر یاسوج به دلیل جاذبه های طبیعی و گردشگری به عنوان پایتخت طبیعت ایران شناخته شده است.

این شهر با زیبایی های چشم نواز همچون قطعه حریری سبز در دامنه های دنای شرقی قرار گرفته و به واسطه این زیبایی ها و آب وهوای مطبوعش، هر ساله در فصل بهار و تابستان، پذیرای گردشگران و علاقه مندان به طبیعت است.

آبشار یاسوج که در پنج کیلومتری شمال یاسوج قراردارد، دارای هوایی مطبوع و آبی خنک و گواراست که سالانه میزبان مردمانی است که برای لحظه ای آرامش در سایه سار درختان سر به فلک کشیده اش می آسایند و مهمانش می شوند.

مکان تفریحی تنگ گنجه ای که در 10 کیلومتری شمال غربی یاسوج قرار دارد، منطقه ای است خوش آب و هوا با رودخانه ای زلال و پوشیده از جنگل که دل کوه های دنا می جوشد و نوازشگر چشمان گردشگران در بهار و تابستان است.

 پارک جنگلی یاسوج یکی دیگر از زیبایی های بکر و روح نوازی است که با 800 هکتار وسعت بزرگترین پارک جنگلی درجنوب کشور است.

این پارک در شمال شهر یاسوج قرار داشته و انبوه درختان بلوط، بادام کوهی، ارزن، کیکم، بنه و زالزالک در آن، سایه مهرشان را بر سر هر غریبه ای می گسترانند.

دریاچه سد �شاه قاسم� تابلویی زیبا از آبی آسمان و سبزی درختان و آبی رودخانه هاست که در پنج کیلومتری جنوب شهر یاسوج بر دامنه کوه نقش بسته است.

تنگ مهریان درشمال شهر یاسوج قرار داشته و رودخانه زیبای مهریان از آن می گذرد.

 آب و هوای مطبوع این تنگه جان هر رهگذری را تازگی می بخشد و برخی از پژوهشگران تاریخ باستان معتقدند، آریو برزن سردار ایرانی در این مکان راه را بر لشکر اسکندر مقدونی بسته است.

پیست اسکی کاکان یاسوج از دیگر جاذبه های زمستانی این شهر است که در گردنه �باباحسن� و با ارتفاع برفی حدود دو متر در 15 کیلومتری شمال شهر یاسوج قرار دارد.

آبشار تنگ تامرادی که در فاصله 55 کیلومتری از شهر یاسوج واقع شده یکی از زیباییهایی است که زیبایی منحصر به فردش چشم هر بیننده ای را مسحور می کند.

این آبشار از  15 آبشار تشکیل شده و ارتفاع آن بیش از 15 متر است. وجود چهار آبشار با ارتفاع هشت تا 10 متر و حوضچه های آب زلال و گوارایی که همچون زمردی سبز در دل این آبشار پدیدار شده اند، زیبایی اآبشار را صد چندان کرده است.

این آبشار در کمرکش کوه، غارهایی را پدید آورده که همچون کومه ای زیبا قطرات الماس گونه آب از سقف بر روی حوضچه های آب چکه می کند.

اینجا در فاصله 25 کیلومتری شهر یاسوج ماسوله ای دیگر قار دارد که نامش �کریک� است.در ورودی این دهکده شالیزارهای سبز همچون تابلویی زیبا و چهل تکه است که در آینه زمین نقش بسته است. بافت دهکده بافتی قدیم است که در خانه ها به صورت پلکانی قرار داشته و حیاط هر خانه پشت بام خانه ای دیگر است.

این دهکده زیبا در انبوه درختان و باغات و شالیزارها محصور شده و درختانش در دوطرف جاده گنبدی ساخته اند که وقتی از آن می گذری، پای در بهشتی می گذاری که با نغمه پرندگان و صدای جویبارها و سکوت درختان عجین شده است.

اگر چه شهر یاسوج را به دلیل طبیعت بکر و وجود جنگل های انبوه و چشمه ها و آبشارهایش به عنوان �پایتخت طبیعت ایران� می شناسند اما این شهر ناشناخته های دیگری نیز دارد که سراز خاک بیرون می آورند و حتی ساکنین این شهر را به تعجب وا می دارند.

کشف گورستانی بزرگ با قدمت سه هزار و 500 ساله خود گویای ناشناخته بودن یاسوج است.این گورستان در مکانی زیبا مشرف بر رودخانه بشار واقع است تا نشان دهد بشار در عمر هزاران ساله خود همنشین تمدن های باستانی کهن بوده است.

وجود مکان هایی با نامهای باستانی در این شهر و در کنار آن تنها سرنخ های اثبات قدمت کهن این سرزمین بوده اند. نام هایی همچون بازرنگ، تل خسرو، تل زال، دشت روم، مزدک، بابکان و ... که بررسی آنها ما را به هزاره های قبل از میلاد می برد.

�تل خسرو� یکی از این مکانهای باستانی در پنج کیلومتری جنوب یاسوج است که بومیان آن را به �کی خسرو� فرزند �سیاووش� از پادشاهان کیانی نسبت می دهند و افسانه این تل، قرنها سینه به سینه نقل شده و اکنون نیز در بین مردم بومی ساری و جاری است.

بومیان معتقدند پس از آنکه به کی خسرو سروش الهی می رسد، به دشت یاسوج می آید و به سوارانش دستور می دهد هر کدام توبره ای خاک بر روی هم بریزند تا تپه ای شکل بگیرد. آنگاه کی خسرو بر بالای تل می رود و لهراسب را به جانشینی خود انتخاب می کند. بومیان می گویند زال نیز در جای دیگری از این دشت با سپاهیانش تلی می سازد که هنوز هم آن را �تل زال� یا �تل زالی� می نامند.

بر اساس این افسانه که در شاهنامه فردوسی نیز بدان اشارت شده، کی خسرو پس از آن که تاج شاهی را بر سر لهراسب می گذارد، به غاری در دنا که اکنون نیز با نام �غار کی خسرو� جاودان مانده، می رود و عروج می کند و عمر جاودانه می یابد.

برخی از تاریخدانان جهان، یاسوج را دروازه پارس (persian gates) نامیده اند و اعتقاد دارند که 331 سال قبل از میلاد، �اسکندر مقدونی� در حمله به پرسپولیس از منطقه یاسوج گذشته و در تنگه ای در شمال این منطقه با نام �تنگ مهریان� با لشکر �آریو برزن�، سردار بزرگ هخامنشی رودررو شده است.

این روزها که خرما پزان تابستان جنوب، گستره عظیمی را در برگرفته است، شهر آریوبرزن مامن خوبی است برای آنانکه  می خواهند بار سفر بسته و از هجوم تازیانه وار گرما بگریزند.

دمی در سایه سار درختان بلوط بیاسایند و از آب گوارا و زلال جویبارها و چشمه ها و رودها و آبشارها سیراب شوند.

و چه میزبان سخاوتمندی است، شهری که عاشقانه داشته هایش را بر میهمان ارزانی می دارد تا دمی را در آرامش بگذراند.

طی روزهای گذشته این شهر زیبا پذیرای هزاران گردشگری بود که از گرمای جنوب و جنوب غربی فرار کرده بودند و به یاسوج پناه آوردند تا چند روزی زیرسایه دنا بیاسایند و خنکای نسیم روحشان را نوازش دهد.

در این روزها در پارک ها و گردشگاه های یاسوج جای سوزن انداختن نبود و بی شک این حضور انبوه گردشگران، وظیفه مسئولین را در قبال این شهر و افزایش زیرساخت های گردشگری آن بیشتر می کند.