ویزا یا روادید مدرکی است که در مقابل درخواست اخذ اجازه از یک کشور برای ورود یا گذر از خاک آن صادر می‌شود و به فرد این امکان را می‌دهد که با هدفی مشخص، برای مدت زمانی تعیین شده به یک کشور خارجی سفر کند.
روادید معمولا به صورت مهر یا برچسب روی برگه‌های گذرنامه افراد زده می‌شود. هر کشور دارای قوانین مشخصی برای اخذ روادید است. افراد قبل از اقدام برای اخذ روادید بهتر است درباره کشور مقصد خود اطلاعات لازم را کسب کنند تا پروسه اخذ روادید در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با بروز کمترین مشکلات صورت پذیرد. معمولا برای دریافت روادید باید هزینه‌هایی پرداخت شود که این هزینه‌ها با توجه به نوع روادید، ملیت‌مسافر، تعداد دفعات ورود و خروج و مدت زمان اقامت متفاوت خواهد بود. مهم‌ترین نکته درخصوص روادید تاریخ خروج درج شده روی گذرنامه است که فرد را مکلف می‌کند تحت هر شرایطی در زمان مشخص شده نسبت به خروج از کشور مقصد اقدام کند.
به طور کلی روادید با توجه به قصد سفر افراد در انواع مختلفی صادر می‌شود. بنابراین هر فرد پیش از اقدام برای سفر به کشوری خارجی باید نوع سفر خود را مشخص کرده و به تناسب آن نوع خاصی از روادید را درخواست کند. روادید بازرگانی، کاری، دانشجویی، دیدار از بستگان، گردشگری، زیارتی و عبور از مهم‌ترین انواع روادید هستند.
روادید گردشگری: این نوع روادید برای افرادی صادر می‌شود که به قصد تفریح و گذران اوقات فراغت به کشوری خارجی سفر می‌کنند. مدت زمان روادید گردشگری بین دو هفته تا شش ماه است که بسته به کشور مقصد متفاوت خواهد بود. معمولا برای اخذ این روادید، مسافر موظف به ارائه بلیت رفت و برگشت خویش است.
روادید عبور: این روادید برای اشخاصی صادر می‌شود که قصد عبور از یک کشور بدون توقف را دارند. مدت زمان این روادید بین یک تا ده روز است. بیشتر افرادی که با ماشین شخصی سفر می‌کنند اقدام به گرفتن روادید عبور می‌کنند.
روادید زیارتی: این نوع از روادید برای گردشگرانی صادر می‌شود که به قصد زیارت اماکن مقدسه و انجام فرایض مذهبی به کشوری خارجی سفر می‌کنند. افرادی که روادید زیارتی دریافت می‌کنند معمولا تنها اجازه اقامت و حضور در یک یا چند شهر کشور مقصد را خواهند داشت. وارد شدن به سایر بخش‌های کشور مقصد از نظر قانونی ممنوع است و می‌تواند مجازات‌هایی را در پی داشته باشد.
دارندگان گذرنامه ایرانی می‌توانند به 24 کشور جهان بدون نیاز به روادید سفر کنند که این کشورها عبارتند از: مالزی، مالدیو، سریلانکا، کردستان عراق، گرجستان، عمان، ترکیه، کوزوو، بولیوی، کاستاریکا، دومینیکا، اکوادور، گویان، هائیتی، نیکاراگوئه، ونزوئلا، جزایر کوک، نیووی، پالائو، ساموآ، تووالو، ایالات فدرال میکرونزی، سیشل و جمهوری دموکراتیک کنگو.ورود به 18 کشور نیز با صدور روادید در مرز زمینی یا فرودگاه برای دارندگان گذرنامه ایرانی امکان‌پذیر است که شامل کشورهای ارمنستان، آذربایجان، سوریه، بنگلادش، اندونزی، لائوس، ماکائو، نپال، تیمور شرقی، کیپ‌ورد، کومور، جیبوتی، کنیا، ماداگاسکار، موزامبیک، تانزانیا، توگو و اوگاندا می‌شود.