بسیار دیدهایم كسانی را كه فاقد امكانات زندگی اند اما از احساس رضایت برخوردارند و برعكس بسیاری از افرادی كه با داشتن امكانات فراوان در زندگی احساس خوشبختی را تجربه نمیكنند. بدین ترتیب است که این سوال به ذهن متبادر می شود که چگونه میتوان از زندگی خود احساس رضایت داشت؟
چند سال اخیر، روانشناسان و جامعهشناسان به بررسی اطلاعات درباره پرسشی پرداختهاند كه قبلاً برای فلاسفه مهم بود: چه چیزی باعث رضایت ما میشود؟
پژوهشگران به این منظور تحقیقات گستردهای در سراسر جهان انجام دادهاند تا ببینند چگونه چیزهایی مانند پول، نگرش، فرهنگ، حافظه، تندرستی، نوعدوستی و عادات روزانه بر احساس بهروزی ما تأثیر میگذارد. حوزه جدید روانشناسی مثبت پر از یافتههای جدیدی حاكی از آن است كه اعمال ما تأثیر چشمگیری بر احساس خوشبختی و رضایت ما از زندگی دارد.
راهبرد های ثابتشده برای افزایش رضایت عبارتند از:
تفکرات مثبت داشته باشید: توجه داشته باشید كه رضایت از زندگی یك احساس درونی است كه میتواند تحت تأثیر واقعیتهای بیرونی باشد اما وابسته به آن نیست؛ به طوری كه میتوان در بدترین شرایط ، از زندگی احساس رضایت داشت.
ممكن است كه این سۆال در ذهن هر یك از ما شكل بگیرد كه با این وجود سرچشمهی احساسات انسان كجاست یا این كه چه چیزهایی در شكلگیری احساسات نقش دارند؟
پاسخ این است كه احساس، ناشی از تفكر انسان است پس احساسات نتیجهی مستقیم افكارند و ما آنگونه كه میاندیشیم احساس میكنیم. در واقع بدون داشتن افكار خشمگینانه نمیتوان احساس خشم كرد ، بدون داشتن افكار افسرده نمیتوان احساس افسردگی نمود و بدون داشتن افكار حاسدانه نمیتوان احساس حسد كرد و .... بنابراین احساس رضامندی یا نارضایتی از زندگی ریشه در چگونگی تفكر ما دارد و برای رسیدن به رضایت از زندگی باید در تفكراتمان تجدید نظر كنیم نه اینكه فقط به تهیه و تأمین امكانات فراوان بیاندیشیم.
لحظات روزانه زندگی را درك كنید: هر از چندی مكث كنید تا گل سرخی را ببویید یا كودكان را حین بازی تماشا كنید. كسانی كه درنگ میكنند تا وقایعی را كه بهطور عادی با عجله پشت سر میگذارند، ببینند یا در طول روز به وقایع خوشایند روزانه فكر میكنند، افزایش قابل توجهی را از نظر رضایت و كاهش افسردگی گزارش میكنند.
از مقایسه بپرهیزید: چشم و همچشمی جزئی از بسیاری از فرهنگهاست اما مقایسه خودمان با سایرین میتواند به رضایت و عزت نفس لطمه وارد كند. به جای مقایسه كردن با دیگران، توجه خود را به دستاوردهای شخصی معطوف كنید تا به رضایت بیشتری دست یابید.
كسانی كه عادت به سپاسگزاری دارند، معمولاً سالمتر و خوشبینتر هستند و بیشتر به سوی تحقق اهداف پیشرفت میكنند. تحقیقات نشان میدهد افرادی كه به كسانی كه به آنان كمك كردهاند، نامه تشكر آمیز مینویسند، از نظر رضایت در سطح بالا و از نظر افسردگی در سطح پایینی قرار دارند
بیش از اندازه به پول توجه نكنید: كسانی كه پول را در رأس فهرست اولویتهای خود قرار میدهند، بیشتر در معرض افسردگی، اضطراب و عزت نفس پایین هستند. این امر در ملل و فرهنگهای گوناگون یكسان است. هر چقدر بیشتر رضایت را در كالاهای مادی بجوییم، كمتر آن را مییابیم. رضایت، عمر كوتاهی دارد و گذراست. پول دوستان نیز در آزمون پویایی و خودشكوفایی نمره اندكی میگیرند.
اهداف معنادار داشته باشید: كسانی كه برای تحقق چیزی ارزشمند تلاش میكنند، بسیار راضیتر از كسانی هستند كه رۆیاها یا آرزویی ندارند. این اهداف میتواند به سادگی یادگرفتن مهارتی جدید یا بار آوردن بچهها به شیوهای اخلاقی باشد. انسان همواره برای رشد به نوعی معنا نیاز دارد. به گفته دانشمندان، رضایت و خوشبختی در محل تلاقی لذت و معنا قرار دارد. هدف چه در محل كار و چه در خانه آن است كه فعالیتهایی انجام دهیم كه از نظر شخصی هم لذتبخش و هم مهم باشد.
در كار ابتكار به خرج دهید: میزان رضایت شما از شغل تا حدی به ابتكاری كه به خرج میدهید، بستگی دارد. محققان معتقدند هنگامی كه خلاقیت به خرج میدهیم، به دیگران كمك میكنیم و راههای بهبود در امور را پیشنهاد میكنیم یا كارهای اضافی انجام میدهیم، از كارمان بیشتر احساس اغنا میكنیم.
دوست پیدا كنید و به خانواده اهمیت دهید: افراد راضی معمولاً خانواده دوست و روابط بهتری دارند. اما صرف كمیت رابطه با افراد كافی نیست، بلكه كیفیت آن نیز اهمیت دارد. انسان به رابطه نزدیك نیاز دارد؛ رابطهای كه در برگیرنده تفاهم و توجه باشد.
لبخند بزنید، حتی زمانی كه حالش را ندارید: بهنظر ساده میرسد اما بسیار مۆثر است. افراد راضی امكانات موجود، فرصتها و موفقیت را میبینند. وقتی آنان به آینده نگاه میكنند، خوشبین هستند و وقتی گذشته را مرور میكنند، معمولا گزینههای مثبت را میبینند. حتی اگر از بچگی اینگونه بزرگ نشدهاید كه نیمه پر لیوان را ببینید، با تمرین نگرش مثبت به عادت تبدیل میشود.
طوری تشكر كنید كه گویی واقعاً قدردان هستید: كسانی كه عادت به سپاسگزاری دارند، معمولاً سالمتر و خوشبینتر هستند و بیشتر به سوی تحقق اهداف پیشرفت میكنند. تحقیقات نشان میدهد افرادی كه به كسانی كه به آنان كمك كردهاند، نامه تشكر آمیز مینویسند، از نظر رضایت در سطح بالا و از نظر افسردگی در سطح پایینی قرار دارند. به علاوه اثر یك نامه تشكرآمیز تا هفتهها طول میكشد.
از خانه بیرون بروید و ورزش كنید: تحقیقات نشان میدهد كه ورزش میتواند به اندازه داروها در درمان افسردگی مۆثر باشد و در عین حال هیچگونه عوارض جانبی نیز نداشته باشد. به علاوه، هزینه آن نیز بهمراتب كمتر است. ورزش منظم حس تحقق چیزی را به انسان میدهد، امكان تعامل با دیگران را فراهم میكند، هورمونهای عامل احساس خوب را در بدن آزاد میكند و عزت نفس را افزایش میدهد.
بخشش را فراموش نكنید: نوع دوستی و بخشش را به جزئی از زندگی خود تبدیل كنید و از این كار مقصودی را بجویید. محققان میگویند كمك به همسایه، داوطلبشدن برای انجام كارهای عامالمنفعه یا اهدای كالا و خدمات باعث ایجاد احساس خوبی در شخص میشود كه مزایای زیادی از نظر تندرستی به همراه دارد كه از ورزش كردن یا ترك كردن سیگار هم بیشتر است. گوش كردن به درد دل دوست، یاد دادن مهارتها، توجه به موفقیتهای دیگران و روحیه گذشت نیز به رضایت میافزاید. محققان میگویند كسانی كه برای دیگران خرج میكنند، بیشتر از كسانی كه برای خودشان خرج میكنند، احساس رضایت میكنند.