دو هزار سال قبل، وقتی ایرانیان باستان بیل هایشان را به دست گرفتند تا رزم نمایشی �بیل گردانی� را اجرا کنند، هیچ فکر نمی کردند که در یکی از روزهای سال 1389 این رسم شان شهرت ملی پیدا کند و به عنوان یک میراث معنوی در کشور شناخته شود.
بیل گردانی آیینی 2هزار ساله است که نام آن با نام شهر باستانی و تاریخی نیمور پیوند خورده است. مراسمی که برای دیدن آن باید به استان مرکزی و شهر نیمور بروید که در بخش مرکزی شهرستان محلات قرار دارد بروید. نیمور در 250 کیلومتری جنوب تهران و مابین راه مواصلاتی شهرهای دلیجان و محلات قرار گرفتهاست.
در گذشته هر سال وقتی مسیر جویهای آب را گل و لای و علفهای هرز مسدود و آب رسانی را با مشکل مواجه می کردند، بزرگان شهر در مسجد جامع نیمور اعلام عمومی می کردند تا مردم با کمک همدیگر حریم جوی را پاکسازی کنند. به همین دلیل است که جشن بیل گردانی به عنوان نمادی از تلاش و همدلی مردم نیمور به حساب می آید که در آستانه فصل آبیاری مزارع برگزار می شود.
این مراسم قبل تر، نمادی برای تشکر از الهه آب بوده و برای نشاندادن زور و پهلوانی به دشمنان استفاده می شده است. نیموری ها می گویند بیل گردانی که حالا این روزها تبدیل به یک بازی شده، به برکت و زیادی آب کمک میکند.
جویهای آبی که در نیمور جاری هستند، شعبههایی از رودخانهی قم رود هستند که اواخر هر سال مسدود می شوند و نیموری ها با پاکسازی آنها از گیاهان و علف های هرز و آلودگی ها هم به استقبال بهار می روند و هم برکت و آبادانی را با آب قمرود به شهرشان باز می گردانند.
در روز آخر لایروبی در نیمور، جویروبها بعد از حدود 20 روز تلاش گروهی کار را تا قبل از ظهر تمام میکنند و به خانه هایشان بر میگردند. بعد از ظهر، 7 بیل را را انتخاب کرده و خود را برای مراسم روز بعد و جشن بیل گردانی آماده می کنند.
بیل گردان ها معمولا ورزشکاران منطقه هستند که به نوبت، هفت بیل مخصوص باغ را در دو دسته چهار و سه تایی به یکدیگر می بندند و آنها را با قدرت در دو جهت مخالف به صورت ضربدری بالای سرشان می چرخانند. کاری که به هیچ عنوان ساده نیست و زور بازو و مهارت می خواهد که کسی دو دسته بیل به وزن 32 کیلوگرم را بین 5 تا 30 بار بالای سر خود بچرخاند و در این هنگام با دعا و نیت به حرکت در آمدن هفت آسمان و نزول رحمت الهی قدرتمندی خود را برای مردم به نمایش بگذارد!
این دو دسته نباید به هم برخورد کنند و ورزشکار هم باید بتواند تعادل خود را حفظ کند. داور این مسابقه تماشاگران هستند که با تشویقها و یا هو کردن فرد پیروز یا شکست خورده را در هیاهوی موسیقی های محلی که نواخته می شود، مشخص میکنند.
جشن بیلگردانی چندین روز طول میکشد، و قبل از شروع مراسم بیل گردانی، لایروبان همراه با بیلهای خود رژه رفتن تا محل برگزاری جشن که بر روی سکویی مخصوصی در مرکز نیمور است، انجام می دهند.