ما انسان ها گاهی حاضریم برای فرار از ترافیک و تراکم شهر و آن هاله خاکستری که مثل سقف بالای سر شهرمان را پوشانده است، رنج سفر به جان بخریم و طی طریق کنیم تا شاید در پرده چشمانمان چیزی به جز رویش هندسی آهن،سیمان و سنگ نقش ببندد. در ادامه معرفی مناطق بکر گردشگری کشور در قالب سفر با خودورهای دو دیفرانسیل این بار به سراغ مرنجاب این نگین طلایی کویر می رویم.
کویر مرنجاب که خود به چند بخش از نظر فیزیکی تقسیم می شود، در شمال شهرستان آران و بیدگل واقع شده است. این شهرستان خود از توابع شهرستان کاشان محسوب می شود. این سرزمین که 850 متر ارتفاع از سطح آب های آزاد دارد از شمال به دریاچه نمک، از غرب به کویر مسیله و دریاچه حوض سلطان و حوض مره، از شرق به پارک ملی کویر و از جنوب هم به آران و بیدگل محدود می شود.
مسیر اصلی از شمال آران و بیدگل است که با پیمایش حدود 5 کیلومتر به ابتدای مسیر خاکی منتهی به کاروان سرا می رسید. البته از دل کویر هم می توان به مرنجاب رسید اما کاری بسیار دشوار است که با استفاده از خودروهای دو دیفرانسیل و تجربه بسیار باید انجام شود.
در این سرزمین که شرایط آب و هوایی سختی دارد هر گیاه و جانوری دوام نمی آورند و از طرفی زنده ماندن هر دو بستگی به دیگری دارد. گیاهان این منطقه عمدتا گز، تاغ، ارته، قیچ، اسکنبیل، دم گاوی و ارته است. جانوران، این میهمانان همیشگی کویر هم شامل:گرگ، گفتار، روباه، شغال، گربه شنی، بزمجه، لارستا، مارمولک گکو، آگاما و انواع مارها، عقرب ها، تیهو، عقاب، هوبره و شاهین هستند.
35 کیلومتر که در جاده خاکی راندید به دوراهی دریاچه نمک می رسید، جایی که کامیون های کارخانه نمک از آن عبور می کنند. عمق نمک این دریاچه بین 5 تا 54 سانتی متر متغیر است. وقتی باران می بارد و بعد تبخیر می شود، نمک های برجای مانده با کرت بندی اشکالی به نام پلی گن می سازند که بسیار زیباست. در بهترین حالت در فصول بارانی ارتفاع آب این دریاچه به 2 سانتی متر می رسد و در بیشتر ماه های سال خشک است. در زمانی که دریاچه خشک است می توان در آن یک رانندگی پر هیجان را تجربه کرد. شوراب های این دریاچه حاوی 35 تا 50 برابر آب شور دریا دارای منیزیم است که از جمله غنی ترین منابع منیزیم به شمار می رود.
جزیره سرگردان یکی از جالب ترین دیدینی های مرنجاب است. وقتی از دور به این قسمت نگاه می کنید دو انتهای این سرزمین در افق محو می شوند، یعنی چیزی به شکل فیزیکی در دو انتهای آن وجود ندارد که شما بتوانید با استفاده از آن برای این جزیره مرزی در ذهن خود تعیین کنید. این مسئله به خاطر انعکاس نور و پدیده سراب به وجود می آید.
کاروانسراها در سالیان دور که مثل امروز امکانات متعدد رفاهی در راه های ارتباطی وجود نداشت، نقش بسیار حیاتی را در امنیت و رفاه مسافران و کاروان ها ایفا می کرد. کاروان سرای مرنجاب در کنار دریاچه نمک به دستور شاه عباس و در سال 1012 قمری احداث شد. در مورد فلسفه ساخت آن آمده است که چون شاه عباس فکر نمی کرد دشمنان به دلیل وجود دریاچه نمک و پهنه سر سخت کویر از این مسیر به پایتخت آن زمان یعنی اصفهان حمله ور شوند، دژی در این منطقه بنا نکرده بود، اما حمله افغان ها و ازبک ها از این طریق که تا نزدیکی اصفهان پیش رفتند باعث شد این بنای زیبا همچون مروارید در دل کویر ساخته شود. مسیری که قلعه در آن احداث شده است در واقع بخشی از راه تجاری چین به اروپا است و آورده اند که همیشه 500 سرباز مسلح در آن حضور داشتند. در کنار کاروان سرا یک حوض بزرگ که با درختان بید و کوره گز آزیین شده خنکایی روح نواز را در گرمای طاقت فرسای کویر پدید آورده است.
چاه دستکن
4 کیلومتر به سمت شرق کاروان سرا یک چاه آب وجود دارد که با استفاده از فیلترهای طبیعی منطقه که همان شن و ماسه است، آب شیرین را به کویر نوردان عرضه می کند. قدیمی ها اعتقاد دارند که امام رضا (ع) در گذر از مسیر عراق به مشهد این چاه را حفر کرده است و از این رو مردم محلی برای این چاه قداستی قائلند.
در سطرهای بالا سعی کردیم نگاهی گذرا به جاذبه‌های مرنجاب داشته باشیم و صد البته که باز هم مطالبی هست که از حوصله بحث خارج است.
اما دو دیفرانسیل سواران و تورها با هدف لمس شن‌های زرین مرنجاب است که به آن‌جا سفر می‌کنند، پس ما هم به این بحث می پردازیم. همیشه قبل از سفر به کویر باید محاسبه زمانی انجام شود، چرا که باید به همان نسبت آب و غذا تهیه کرد و البته همیشه باید بیشتر از نیاز تدارک دید تا شرط احتیاط را رعایت کرده باشیم. هیچ چیز بیشتر از آب در کویر ارزش ندارد و این همان نکته ایست که باید همیشه به میزان دو برابر به همراه داشته باشیم. قطب نما و GPS برای مسیریابی بسیار مهم است. شرایط خودرو را باید حتما چک کرد و مثلا چرخ زاپاس، تسمه برای کشش به طول حداقل 4 یا 5 متر، چسب برای آب بندی به خصوص برای ترمیم رادیاتور، به همراه نبردن وسایل اضافه با هدف سبک تر کردن خودرو، همراه داشتن سوخت کافی (مصرف سوخت در شرایط آفرود بسیار بالاتر می رود) و ...
در یک سفر آفرود باید به نکات خاصی در عبور از ناهمواری ها دقت کرد. جنس زمینی که زیر چرخ‌های خودوری شما قرار می گیرد نوع رانندگی شما را تعیین می کند. در مرنجاب خودوری شما باید اصطکاک را با استفاده از رمل و شن به دست آورد، از این رو نباید روی این سطح سست سریع استارت کرد. از طرفی اگر خودرو را در دنده کمک سنگین قرار می دهید (در خودروهایی که موتور قدرتمند دارند از کمک سبک استفاده می شود) باید با دور موتور پایین شروع به حرکت کنید، چراکه در صورت هرز چرخیدن لاستیک در رمل ها فرو خواهید رفت و آنجاست که وزن کمتر یک فاکتور برتر تلقی می شود.
احتمال گیر افتادن در رمل ها برای هر خودوریی وجود دارد به همین دلیل بهتر است خودرو به وینچ مجهز باشد و اگر نیست باید دست به دامان وینچ دیگر خودروها شوید. می توانید یک راه دیگر را هم امتحان کنید .با استفاده از یک قطعه بزرگ چنگکی شکل فولادی که هم در فروشگاه های آفرود موجود است و هم می توانید آن را بسازید خود را از این چالش خلاص کنید. به این صورت که چنگک را در سخت ترین نقطه رمل ها رو به خودرو در زمین فرو می کنید و وینچ خودرو را به آن متصل کرده و شروع به کشش می کنید.
به دلیل اینکه چنگک مثل دندان‌های نیش مار رو به عقب است در شن فرو رفته و خودرو با اتکا به آن به جلو حرکت می کند. هیچ وقت نباید همه خودروها هم زمان به دل رمل ها بزنند و باید با فاصله حرکت کنند تا اگر خودرویی گیر کرد دیگری بتواند به او کمک کند. در هنگام بالا رفتن از تپه های رمل حرکت در شیب عرضی بیشتر مناسب خودروهایی است که قدرت موتور کافی برای این حرکت را داشته باشند و اگر راننده با تجربه آفرود کمی هستید توصیه می شود از تجربه دیگران برای فرمان دادن در شیب ها استفاده کنید. برای ورود و خروج از شیب ها باید زاویه حرکت خودرو را در نظر بگیرید، چرا که ممکن است بر اثر ضربه به سپر و دیگر بخش ها آسیب برسد.