می‌گویند «آرندان» از «آریان» گرفته شده است همین خود دلیلی است تا اصالتش عیان شود، پس با ما همسفر شوید تا آرندان؛ روستایی كه 13 كیلومتر با شهر فاصله دارد و 1700 سال عمر از تاریخ گرفته است؛ یعنی دوره «زرتشت» البته این تاریخ همیشه رشته‌ای سردرگم دارد چه این كه براساس شواهد موجود، این منطقه از دیرباز به عنوان یكی از كانون‌های استقرار انسان در دوران نوسنگی مطرح بوده است و هسته اولیه بنای یك دهكده نوسنگی نیز در آن یافت شده است.

اصلا می‌توان قید زمان را هم زد، موافق هستید كه؟! فعلا باید جاده قدیم مریوان را جست. نشانی‌اش را از هر كه بپرسید، شما را به انتهای خیابان استانداری راهنمایی می‌كند. پس از عبور از پادگان كه آخرین نقطه مسكونی محسوب می‌شود، شهر بسرعت پشت پلك‌هایتان محو خواهد شد.

تو همچنان پیش می‌روی در طول روزهای گرم، تابستان فصل رنج است و گندم‌های طلایی‌اش هم رنگ گنج، از كنار هر مزرعه‌ای كه عبور كنید، صاحبش تو را به مهمانی می‌خواند، حداقلش این است كه سلامی می‌دهد یا دستی به نشان احترام بالا می‌برد، سفر یعنی همین؛ یعنی دست بالا بردن و گفتن یك سلام صادقانه و صمیمانه كه هیچ جز دوستی و مهربانی پشت آن نتوان یافت. زمان زیادی نمی‌گذرد كه كوله‌بار لحظه‌های زیبا حسابی سنگینی خواهند كرد.

باغ‌ها و مزارع پربار در این روزهای گرم، سرسبزی را مهمان چشمان زیبابین شما می‌كنند و روحتان را جلا می‌دهند. كم‌كم آبادی از میان دو كوه خود را نمایان می‌كند؛ خانه‌هایی كه از آن بوی زندگی به مشام می‌رسد.

فراموش كردم كه بگویم زندگی همان قابلمه بزرگی است كه زنان روستا آن را پر از شیر بر سر می‌گذارند و می‌برند به خانه و شما این همه را تنها در اندك زمانی خواهید دید، اما برای ابد در ذهنتان نقش می‌بندد. چه روزگاری است حالا كه قدرش را نمی‌دانیم...

روبه‌روی آبادی آرندان، كوهی قرار دارد به نام «شیخ علی»؛ اهالی به آن تپه می‌گویند ولی برای ما كوه زیبایی است. با این كه برخی خانه‌ها هنوز معماری سنتی خود را حفظ كرده‌اند، اما اینجا هم از نفوذ مصالح امروزی و ساخت و سازهای بد قواره و بی‌هویت مصون نمانده است كه تقابل این مناظر ساختمانی با طبیعت مسحوركننده آن، توی ذوق می‌زند، بگذریم... .

اما برای بیشتر كسانی كه به آرندان می‌آیند، یك انگیزه ویژه وجود دارد و آن وجود بقعه متبركه یكی از اصحاب پیامبر به نام ‌حسن انصاری‌ است كه بر ارتفاع كوهی به همین نام قرار دارد، اهالی و مردمان اطراف ذكر بزرگواری و بزرگ منشی بسیاری از این صحابی را در دل خود دارند كه به وقتش آن را به همدل خویش باز می‌گویند.

غیر از این موقعیت قرارگیری بقعه در یك محیط بكر و طبیعی است كه هر نفسی كه برمی‌آورد مفرح ذات است و به شكر اندرش مزید نعمت باز می‌آرد. رود آرندان هم بر این همه زیبایی و جذابیت افزوده است.

اهالی روستا بیشتر لباس محلی بر تن می‌كنند، لهجه كردی آنها به لهجه سنندجی بسیار شبیه است. این منطقه به دلیل نزدیك بودن به شهرسنندج و داشتن امكانات و آب و هوای مطلوب و دل‌انگیز مقصد سفرهای كوتاه برای سنندجی‌هاست. شما هم اگر گذرتان به دیار این مردم افتاد، بدانید كه آرندان آسمانش آبی، خاكش پاك و مردمش آیینه‌دلاند.